Persbericht: Het landschap als inspiratiebron voor de Biënnale van de Schilderkunst

De fascinatie voor het ongerepte landschap beleefde in de Romantiek een ongekend hoogtepunt, maar met de komst van de modernisering en industrialisering is de teloorgang van de natuur ook in de kunst van latere periodes op de voorgrond getreden. De Biënnale schetst deze evolutie aan de hand van markante oeuvres over een periode van meer dan honderd jaar, met bijdragen van kunstenaars van absolute wereldklasse.

Dirk Braeckman als rode draad in de 3 musea

Voor de zesde editie van de Biënnale van de Schilderkunst werd de Belgische kunstenaar Dirk Braeckman uitgenodigd om het campagnebeeld te creëren. Braeckman vertegenwoordigde vorig jaar ons land op de Biënnale van Venetië en kent reeds lang een grote affiniteit met de schilderkunst. Het beeld dat hij voor de Biënnale van de Schilderkunst creëerde gaf de aanleiding tot een nieuwe fotografische reeks getiteld Sixties (2018). Het gaat om drie prints van eenzelfde negatief die de kunstenaar op een andere manier bewerkte in zijn donkere kamer. In elk van de drie musea zal een exemplaar uit deze bijzondere triptiek worden getoond. Het werk van Braeckman vormt zo een eigenzinnige, picturale leidraad doorheen de biënnale.  

De barietprint Sixties is een herinneringsbeeld gebaseerd op een anoniem schilderij van een bosgezicht. Het schilderij hing in de jeugdjaren van Dirk Braeckman bij diens grootouders en kwam later in zijn bezit. Braeckman fotografeerde een detail van het schilderij met daarbij de reflectie van de tl-verlichting in een vitrinekast. Het beeld is daardoor gelaagd en incompleet en, net als het geheugen, samengesteld uit fragmenten.

Eigen collectie als brug naar vandaag in MDD

Kunst, moderniteit en de Leiestreek zijn meer dan anderhalve eeuw met elkaar verbonden – van de landschapsschilders uit de negentiende eeuw, de Vlaamse expressionisten en de Nieuwe Visie tot hedendaagse creaties. In Museum Dhondt-Dhaenens dienen landschappen van Constant Permeke en Valerius De Saedeleer, twee kunstenaars uit de eigen collectie, als vertrekpunt om een brug te slaan naar vandaag. Waar de schilderkunst van Permeke vooral het resultaat is van een directe, haast instinctieve dialoog met de door hem geobserveerde realiteit, vormen de symbolische landschappen van De Saedeleer schijnbaar fotorealistische voorstellingen van de werkelijkheid.

Vandaag is het traditionele genre van het landschap bijzonder relevant voor hedendaagse schilders om ook actuele thema’s zoals ecologie, migratie en globalisering te benaderen. In MDD getuigen de landschappen van Marie Cloquet, Marina Rheingantz, Glen Rubsamen, Jules de Balincourt en Huma Bhabha van een maatschappelijke gevoeligheid. Ook het landschap als drager van intimiteit, introspectie en tijdloosheid is een veelgebruikt motief in de schilderkunst. De uiteenlopende natuurvoorstellingen van kunstenaars als Adelheid De Witte, Karel Dierickx, Anna-Eva Bergman, Etel Adnan en Nicolas Party bezitten zo allemaal een duidelijke authentieke ondertoon.

Vernieuwende perspectieven en bekommernis om milieu in Roger Raveelmuseum

Het Roger Raveelmuseum confronteert in deze zesde editie van de Biënnale van de Schilderkunst de zeer vroege landschapsschilderijtjes van Raveel uit de jaren 1940 met moderne en hedendaagse schilderkunst van meer dan twintig andere kunstenaars. Speciale aandacht gaat o.m. naar een aantal schilders uit het hoge Noorden, met de IJslandse kunstenaar Johannes Sveinsson Kjarval (1885–1972) als centrale figuur. Zijn werk is voor het eerst te zien in ons land. Het toont ons op onnavolgbare wijze de sublieme natuur van Kjarvals geboorteland.

Naast historisch werk van o.a. James Ensor, Constant Permeke, Valerius De Saedeleer en Franz Courtens worden ook markante voorbeelden getoond uit de niet-Europese tradities, waaronder Chinese en Aboriginal landschapskunst. Deze culturen bieden letterlijk en figuurlijk een ander perspectief van het landschap dat de geglobaliseerde hedendaagse kunst diepgaand heeft beïnvloed.

Met een ruime selectie eigentijdse kunstwerken wil de tentoonstelling de wereldwijde bekommernis voor onze gehavende planeet scherp stellen. Oorlogen en catastrofes lijken een onontkoombaar thema in het actuele kunstdiscours. Het landschap verschijnt hier niet langer als een idyllische schuilplaats maar als een ecologisch en geopolitiek gegeven.

Relatie tussen mens en natuur in mudel

Binnen het overkoepelende thema van het landschap onderzocht het Museum van Deinze en de Leiestreek de manier waarop kunstenaars zeer bewust met het landschap en de zorg ervoor omgaan. Al meerdere decennia is de verstoorde relatie tussen mens en natuur op verschillende plekken in de wereld ‘spijtig actueel’ te noemen. In deze tentoonstelling wordt belicht hoe kunstenaars reflecteren over ingrepen in het landschap en meer specifiek de manier waarop ze dit aankaarten in hun werk.

Traditioneel voor de Biënnale van de Schilderkunst neemt ook het mudel de eigen collectie als startpunt, met daarin een viertal kunstenaars (Xavier De Cock, Emile Claus, Lucien Van Den Driessche en Stief DeSmet) uit evenveel generaties die het landschap op een originele manier benaderen. Vervolgens wordt het werk van een tiental andere kunstenaars uit binnen- en buitenland belicht. Met werk van kunstenaars zoals Francis Alÿs, Saar De Buysere, Wim Delvoye, Alain Huck, Yun-Fei Ji, Raquel Maulwurf, Stefan Peters, Nayra Martin Reyes, Greet Van Autgaerden, Bruno Van Dijck en Edmond Van Dooren wordt andermaal bevestigd dat het een globale problematiek betreft.

Vlot van Roger Raveel komt terug

Dat kunst ook een invloed kan hebben op het landschap, bewees Roger Raveel met het project ‘Raveel op de Leie.’ Hij bouwde in 1971 een vlot uit plastic zakken als protestactie tegen de voorgenomen plannen om de oude Leiemeanders in Machelen-Zulte en omgeving te dempen. Op zaterdag 18 augustus zal het vlot voor de eerste keer terug de Leie afvaren. Vergezeld van plezierbootjes en andere vaartuigen maakt het een tocht van de Yachthaven van Deinze tot aan Astene-Sas en terug. Aan Astene-Sas staat ook een bezoek aan het atelier Stijn Ank op het programma.

Landschap in bewegend beeld in MDD

Naast schilderkunst, komt tijdens de Biënnale ook het landschap in bewegend beeld aan bod. In MDD selecteerde curator Cis Bierinckx zeven filmwerken. Alle benaderen ze het landschap cinematografisch, thematisch en met narratieve vrijheid vanuit een eigen perspectief. “Tijd, montage, beeldinstelling, geluid, vertraging en versnelling geven film een eigen dynamiek die direct inwerkt op het denken, voelen en onderbewuste van de bezoeker. Door het bewust combineren van film- met schilderkunst ontstaat er een frictie die de verbeelding uitdaagt, nieuwe invalshoeken aanbiedt en aanzet tot een bredere kijk. In hoeverre kan een schilderij film zijn en film een schilderij?” is de vraag die Bierinckx de bezoeker voorlegt.

Ook extra in MDD is de immense raam-sculptuur Fenster van Isa Genzken. Ter gelegenheid van de Biënnale en het 50-jarig bestaan van het MDD zal die de tuin en de omgeving van het museum activeren.

Fietsend door de het landschap

Wie het landschap van de Leiestreek, dat decennialang het onderwerp is geweest van zoveel kunstwerken, echt wil leren kennen, neemt voor zijn bezoek aan de Biënnale van de Schilderkunst misschien beter de fiets. Wie door de dorpen rijdt, voelt als het ware de geest van de vele kunstenaars die er actief waren en op vandaag nog steeds actief zijn. De drie musea liggen op een as van slechts 10 kilometer in Machelen-Zulte, Deurle en Deinze. Tijdens de biënnale kunnen bij het MDD fietsen worden ontleend om op cultuurtocht te trekken. Er zijn dagelijks twintig fietsen ter beschikking.

Overzicht tentoongestelde kunstenaars:

Museum Dhondt-Dhaenens: Etel Adnan, Anna-Eva Bergman, Huma Bhabha, Dirk Braeckman, Marie Cloquet, Jules De Balincourt, Valerius De Saedeleer, Adelheid De Witte, Karel Dierickx, Nicolas Party, Constant Permeke, Marina Rheingantz, Glen Rubsamen.
Met films van Doug Aitken, James Benning, Sebastián Díaz Morales, Lukas Marxt, Enrique Ramírez, Meggy Rustamova, Beatriz Santiago Muñoz.

Roger Raveelmuseum: Maria Thereza Alves, Hippolyte Boulenger, Dirk Braeckman, Jean Brusselmans, Jean-Marie Bytebier, Cathérine Claeyé, Stijn Cole, Jana Cordenier, Franz Courtens, Felix De Boeck, Raoul De Keyser, Damien De Lepeleire, Ronny Delrue, Valerius De Saedeleer, Arthur Douhaert,, James Ensor, Andreas Eriksson, Wannes Goetschalckx, Jóhannes Kjarval, Georges Lemmen, Constant Permeke, Emanuelle Quertain, Roger Raveel, Júlíana Sveinsdóttir, Lukas Vandenabeele, Carole Vanderlinden, Tinus Vermeersch, Sophie Whettnall & Aboriginal schilderkunst en Chinese schilderkunst.

Museum van Deinze en de Leiestreek: Francis Alÿs, Emile Claus, Dirk Braeckman, Saar De Buysere, Xavier De Cock, Wim Delvoye, Stief DeSmet, Alain Huck, Yun-Fei Ji, Nayra Martin Reyes, Raquel Maulwurf, Stefan Peters, Greet Van Autgaerden, Lucien Van Den Driessche, Bruno Van Dijck, Edmond Van Dooren.

Praktisch:

Tentoonstelling van 1 juli t.e.m. 30 september 2018
Combiticket voor de drie musea (inclusief bezoekersgids) : € 12 / 9
Openingsdagen: dinsdag t.e.m. zondag

Openingsuren: van 10 tot 17u in Museum Dhondt-Dhaenens, van 11 tot 17u in Roger Raveelmuseum en Museum van Deinze en de Leiestreek

Bezoek met gids (exclusief toegangsticket):

1 museum: € 70 euro
2 musea:  € 130
3 musea: € 170

Duur: ongeveer 1 uur per museum – maximum 25 personen per gids

Museum Dhondt-Dhaenens
Museumlaan 14, 9831 Deurle
www.museumdd.be

Roger Raveelmuseum
Gildestraat 2-8
9870 Machelen-Zulte
www.rogerraveelmuseum.be

Museum van Deinze en de Leiestreek
L. Matthyslaan 3-5
9800 Deinze
www.mudel.be

Einde persbericht

Het beeldmateriaal is enkel te gebruiken ter illustratie bij een artikel over de Biënnale van de Schilderkunst en mits vermelding van de correcte credits van het beeld.

Voor meer informatie, accreditaties, beeldmateriaal of interviewaanvragen, neem contact op met:

(enkel voor de pers gelieve niet te publiceren):

Wavemakers PR & Communications
Elke De Mayer
[email protected]
+32 (0)485 75 28 66