Open brief Belgian Pediatric Covid-19 Task Force: “Laat alle kinderen voltijds terug naar school gaan op 1 september”

Woensdag 12 augustus 2020 — In de komende dagen wordt er een beslissing genomen over de heropening van de scholen en hoe de heropstart er voor de leerlingen in België concreet zal uitzien. In de exitstrategie van Covid-19 werd er veel geïnvesteerd in subsidies aan bedrijven, uitkeringen, tijdelijke werkloosheid, ... Het snel terug openen van bedrijven en het terug op gang trekken van de economie waren prioritair.

Het onderwijs en de noden van kinderen en jongeren kwamen pas in een latere fase aan de orde. Einde mei-begin juni werd een schools aanbod uitgewerkt voor de lagereschoolkinderen en kleuters. Helaas kon één school op drie dit niet optimaal vorm geven en stond bijgevolg één op drie kinderen nog steeds in de kou. Voor de middelbare scholieren was de toestand nog treuriger, waarbij het merendeel van hen, één afsluitende dag niet meegerekend, zelfs niet meer op school is geraakt na half maart. Ongewild hebben we als maatschappij de kinderen in ons land hierdoor laten twijfelen over de zin en het belang van onderwijs. Kinderen weghouden van school suggereert bovendien dat de school een onveilige plek is en die onterechte boodschap dienen we zo snel mogelijk te ontkrachten.

In België leven meer dan 2,3 miljoen kinderen en jongeren, jonger dan 18 jaar. Zij zijn niet georganiseerd in vakbonden, in politieke partijen of lobbygroepen. Hun stem wordt bijgevolg vaak niet gehoord of niet ernstig genomen.

Deze 2,3 miljoen kinderen en jongeren zijn evenwel onze toekomst. En die toekomst van onze jeugd zetten wij als maatschappij serieus op het spel wanneer we niet dringend en resoluut de kaart van de kinderen en jongeren trekken. De volledige heropstart van de scholen speelt daar een centrale factor in.

Inspiratie hiervoor kan gerust opgedaan worden bij de jeugdkampen van deze zomer. Dankzij een adequate aanpak werden er slechts een beperkt aantal besmettingen geconstateerd en zijn er tot op heden geen grote uitbraken te noteren. We weten uit heel wat wetenschappelijk en epidemiologisch onderzoek dat voor kinderen en jongeren de gezondheidsrisico’s minimaal zijn en de overdracht van Covid-19 beperkt is. De kinderartsen vertegenwoordigd in de Belgian Pediatric Covid-19 Task Force zien dus geen enkele medische reden waarom een volledige heropstart van de scholen niet mogelijk zou zijn.

Ondersteund door de recentste internationale wetenschappelijke inzichten vragen wij dan ook om van de heropening van de scholen de belangrijkste prioriteit te maken. De leerplicht en het leerrecht moeten worden opgeëist. Een werking van 50 en zelfs 80% is NIET voldoende. Afstandsonderwijs is NIET voldoende. Een theoretisch draaiboek is NIET voldoende. De scholen moeten de middelen, zowel logistiek als qua personeel, krijgen zodat het haalbaar is volledig open te gaan en voltijds onderwijs voor ALLE kinderen aan te bieden.

Is de school dan werkelijk zó belangrijk voor kinderen en jongeren?

Ja. Ja. En nog eens ja! Het gaat bovendien niet enkel om leervaardigheden, feitenkennis en vakkennis, dingen die spontaan met een school geassocieerd worden. Minstens zo belangrijk zijn de andere functies die een school vervult: de stimulerende, veilige en verbindende omgeving die ze er ondervinden, het bieden van dagstructuur en daginvulling, de stimulatie van de motorische ontwikkeling en het spelen, het sociaal contact en sociaal “oefenen” dat kinderen en jongeren op school doen, de ondersteunende rol die een leerkracht kan hebben voor een kwetsbaar kind, de detectiefunctie voor kinderen in nood, … Al deze rollen kunnen veel minder of niet door afstandsonderwijs ingevuld worden.

Verschillende onderzoeken toonden reeds de ernstige psychosociale risico’s aan van een schoolsluiting voor kinderen en jongeren, en zeker voor deze uit kwetsbare groepen. Jeugdigen met mentale gezondheidsproblemen en andere kwetsbaarheden zoals een precaire thuissituatie of bijzondere leer- en zorgnoden vallen dan immers uit de boot.

Wat moet er gebeuren zodat alle kinderen en jongeren terug naar school kunnen gaan?

Ondersteun scholen ten volle om het schoolgaan op een veilige manier te laten verlopen met realistische, verstandige en heldere veiligheidsregels. Overmatige, niet doeltreffende  maatregelen zullen ervoor zorgen dat veel scholen in de praktijk niet aan de normen kunnen voldoen en bijgevolg niet kunnen openen.

De Task Force stelt daarom de volgende algemene hygiënemaatregelen voor op maat van de doelgroep en de context op school:

• Geen 1,5 m afstand nodig tussen leerlingen onderling, binnenskamers in hun klasbubbel, en in openlucht binnen hun jaarbubbel (maar wel tussen leerlingen en volwassenen en tussen volwassenen onderling)
• Rationeel mondmaskergebruik voor de oudere leeftijdsgroepen (+12j) zoals algemeen aanbevolen (bijvoorbeeld wanneer in beweging buiten de klas- of jaarbubbel zoals bij het binnenkomen van de school of in de gangen)

De andere hygiëneadviezen blijven vanzelfsprekend onverminderd van kracht:

• Ziektesymptomen? Thuis blijven en naar dokter gaan
• Handhygiëne: regelmatig handen wassen
• Hoesten en niezen in de elleboog of papieren zakdoek
• Verluchten op regelmatige basis
• Schoonmaken van oppervlakken

Een nulrisico bestaat niet, maar de balans tussen de baten en de risico’s van schoolgaan in coronatijden rechtvaardigt het om de kaart van kinderen en jongeren te trekken en te investeren in hun welzijn en toekomst. De kinderen van nu zijn de verpleegkundigen, de ondernemers, de bakkers, de politici en de wetenschappers van morgen. Laat alle kinderen voltijds terug naar school gaan op 1 september. We zijn het hen meer dan verplicht!

Hartelijke groeten,

De Belgian Pediatric Covid-19 Task Force, vertegenwoordigd door onder andere

Dr. Tyl Jonckheer
Dr. Marc Raes
Prof. Dr. Ann De Guchtenaere
Prof. Dr. Dimitri Van der Linden
Dr. Sofie Crommen
Dr. Delphine Jacobs
Dr. Annick Covents
Prof. Dr. Petra Schelstraete
Jeroen Verlinden
Dr. Levi Hoste

Voor meer informatie: www.joy-platform.be